Przypominamy, że od 1 lipca 2018 r. wchodzą w życie przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2018, poz. 62). Wprowadzają one do ustawy o VAT mechanizm podzielonej płatności (mpp), który będzie dawał możliwość nabywcy będącego podatnikiem VAT, który otrzymał fakturę zawierającą kwotę podatku VAT rozdzielenia płatności w ten sposób, że kwota należności netto wpłynie na dotychczasowy rachunek bankowy sprzedawcy/odbiorcy płatności, a kwota podatku VAT zostanie ostatecznie przekazana na nowo utworzony rachunek VAT.
Wskazany mechanizm będzie mógł być stosowany jedynie przez tych nabywców, którzy posiadają rachunki rozliczeniowe wskazane w art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo bankowe. Są to tzw. rachunki firmowe, które są dedykowane podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą. Z powyższego względu nie będzie możliwe stosowanie podzielonej płatności przez nabywców – osoby fizyczne – którzy nie prowadzą działalności gospodarczej. Osoby te nie posiadają bowiem w bankach rachunków rozliczeniowych lecz rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe, czyli tzw. ROR-y. Oznacza to, że mechanizm podzielonej płatności będzie zarezerwowany dla tych podmiotów, które prowadzą działalność gospodarczą i są nabywcami lub sprzedawcami towarów i usług.
Okazuje się jednak, że mechanizm podzielonej płatności nie będzie również dotyczył pewnej kategorii podatników VAT, zarówno takich którzy nabywają, jak i sprzedają towary i usługi opodatkowane podatkiem VAT. Dotyczyć to może osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Zdarza się bowiem, że osoby takie z różnych względów nie zakładają rachunku firmowego w banku. Podstawową tego przyczyną jest chęć zmniejszenia kosztów usług bankowych w związku z posiadaniem rachunku rozliczeniowego. Taniej dla takich osób, a czasami również prościej (jeżeli rozmiary działalności gospodarczej są niewielkie) jest korzystanie z owych ROR-ów.
Konsekwencją posiadania rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego jest to, że do takiego rachunku nie zostanie utworzony rachunek VAT, który jest niezbędny do realizacji płatności w tym mechanizmie. Będzie to oznaczało, że podatnik VAT, który nie będzie miał rachunku rozliczeniowego nie będzie miał również rachunku VAT, a to uniemożliwi mu realizację płatności w mpp, jak również otrzymywanie zapłaty od innych podatników przy zastosowaniu split payment.
Analogicznie mechanizmu tego nie będą mogły stosować spółki cywilne, których wspólnikami są osoby fizyczne, które nie założyły rachunku firmowego, a w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej korzystają z „prywatnych” rachunków bankowych.
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą oraz wskazane spółki cywilne, jeżeli nie będą chciały otrzymywać zapłat w ramach split payment mogą rozważyć, czy nie zlikwidować rachunków firmowych i zacząć korzystać dla celów prowadzonej działalności gospodarczej wyłącznie z ROR-ów. Należy jednak zauważyć, że umowy bankowe zawierają zastrzeżenie, że ROR-y nie mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej.
