KOLEJNE ZMIANY W PRZEPISACH PODATKOWYCH
Ustawa z dnia 9.11.2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (Dz. U z 30.11.2018 r. poz. 2244) dokonano wielu zmian w przepisach podatkowych. Zaproponowane rozwiązania w przeważającej większości zaczną obowiązywać w 2019 r., a poszerzenie kategorii „małego podatnika” – od 2020 r.
Wliczanie pracy małżonka w koszty uzyskania przychodu – jedno z rozwiązań przewidzianych w ustawie polega na uwzględnieniu wartości pracy małżonka jako kosztu uzyskania przychodu. Po zmianie przepisów właściciel firmy będzie mógł uwzględnić wynagrodzenie wypłacane żonie/mężowi w kosztach uzyskania przychodu.
Ta zmiana ma przynieść korzyści zwłaszcza mikro i małym przedsiębiorstwom rodzinnym. Podatnik zatrudniający małżonka (na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia czy umowy o dzieło) będzie przez fiskusa traktowany tak samo, jak podatnik zatrudniający osobę spoza najbliższej rodziny. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że nie zmieniono przepisów ZUS w tym zakresie. Dla ZUS współmałżonek będzie w dalszym ciągu osobą współpracującą, co oznacza, że podstawa naliczenia składki w przypadku umowy o pracę będzie taka sama jak dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą.
Składanie oświadczeń o wyborze podatku liniowego – wydłużono z 20 stycznia roku podatkowego termin do złożenia przez podatnika oświadczenia o wyborze tej formy płacenia zaliczek na podatek dochodowy lub tez rezygnacji z niej – według nowych przepisów podatnik takie oświadczenie będzie mógł złożyć w terminie do dnia 20-go dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został osiągnięty pierwszy przychód z tego tytułu w roku podatkowym.
Jednorazowe rozliczenie straty do 5 mln zł – ustawa przewiduje możliwość jednorazowego rozliczenia straty podatkowej do wysokości 5 mln zł (dopiero nadwyżka tej kwoty byłaby rozliczana na dotychczasowych zasadach, uwzględniających maksymalnie 50 proc. w jednym roku). Podatnik będzie miał prawo wyboru metody rozliczania straty: albo jednorazowo, albo tak jak dotychczas tzn. 50% w jednym roku).
Odszkodowania od środków trwałych – zwolniono z podatku dochodowego otrzymane odszkodowania za szkody w środku trwałym (nie dotyczy samochodów) w części wydatkowanej na remont tego środka trwałego albo na zakup lub na wytworzenie we własnym zakresie środka trwałego tego samego rodzaju, co środek trwały na który wypłacono odszkodowanie. Środek trwały nabyty za to odszkodowanie lub wyremontowany nie będzie podlegał amortyzacji w części pokrytej odszkodowaniem. Przepis dotyczy odszkodowań za szkody powstałe po 31.12.2018 r.
Mały podatnik – nowela przewiduje podwyższenie progu sprzedaży, który uprawnia do uzyskania statusu „małego podatnika” – z 1,2 mln euro do 2 mln euro. Status „małego podatnika” daje prawo ułatwień w amortyzacji, rzadszego obowiązku wpłacania zaliczek na PIT i CIT oraz do niższego opodatkowania (w CIT). „Mały podatnik” ma prawo do jednorazowej amortyzacji, czyli jednorazowego zaliczenia całej wartości środków trwałych w koszty uzyskania przychodu w miesiącu wprowadzenia do ewidencji (wartość maksymalna do 50 000 euro rocznie); nie ma konieczności rozdzielania kosztu zakupu na cały okres amortyzacji. Kolejny przywilej „małego podatnika” to kwartalny sposób rozliczania zaliczek – przedsiębiorca może płacić zaliczki na podatek co kwartał. Przepis ten obowiązuje od 1.01.2020 r.
Zwolnienie podatkowe w CIT – od niektórych dochodów alternatywnych spółek inwestycyjnych (ASI) uzyskanych ze zbycia udziałów/akcji (sprzedaż udziałów/akcji, gdy ogółem posiadano co najmniej 10 proc. udziałów w spółce oraz nie krócej niż 2 lata).
Zwolnienie z podatku (wypłaconych od ubezpieczyciela) kwot odszkodowań przeznaczonych na odtworzenie zniszczonego majątku. Zwolnienie to będzie dotyczyć wszystkich środków trwałych, z wyjątkiem samochodu osobowego.
Skrócenie okresu przechowywania zatwierdzonych sprawozdań finansowych – do 5 lat okresu obowiązkowego przechowywania zatwierdzonych sprawozdań finansowych. Obecnie obowiązek ten jest bezterminowy.
Kodeks Spółek Handlowych – Zmiany w funkcjonowaniu spółki z o. o. – możliwe będzie np. podejmowanie wszystkich uchwał przez wspólników na odległość, w trybie obiegowym. Wprowadzone zostaną również reguły zwrotu przez wspólników zaliczek pobranych na poczet dywidendy, w przypadku, gdy spółka osiągnie stratę albo nie osiągnie zysku w założonej wysokości.
Jednoznaczne określenie skutków prawnych czynności dokonanej przez osobę nieuprawnioną do reprezentowania spółki. Pozwoli to zwiększyć bezpieczeństwo obrotu gospodarczego.
Zmiany w Kodeksie Pracy – likwidacja obowiązku okresowych szkoleń BHP
Pakiet MŚP likwiduje obowiązek okresowych szkoleń BHP dla branż, które są najmniej wypadkowe. Zmiana obejmie pracowników administracyjno-biurowych, zatrudnionych u pracodawcy zakwalifikowanego do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka, w rozumieniu przepisów o ZUS. Przepisy dyrektywy Rady UE w zakresie szkoleń okresowych BHP nakazują objąć obowiązkiem szkoleń okresowych pracowników tylko wtedy, jeśli jest to konieczne i uzasadnione.
Ustawa podnosi także z 20 do 50 pracowników próg, do którego pracodawca – jeżeli jest zakwalifikowany do nie wyższej kategorii ryzyka niż trzecia w rozumieniu przepisów o ZUS – nie musi zatrudniać specjalisty od BHP, tylko sam może pełnić zadania służby BHP.
W ustawie o podatkach i opłatach lokalnych – ujednolicenie formularzy deklaracji podatkowych w przypadku podatków lokalnych (podatku od nieruchomości czy leśnego) oraz umożliwienie składania ich drogą elektroniczną. Obecnie formularze są bardzo zróżnicowane – opracowują je samorządy. Utrudnia to przedsiębiorcom, posiadającym nieruchomości na terenie więcej niż jednej gminy, rozliczanie podatków należnych samorządom.
Zmiany w ustawie VAT
- w przypadku dokonywania transakcji poza terytorium kraju i niedokonującym sprzedaży opodatkowanej, a także gdy podatnik nie dokonywał sprzedaży opodatkowanej – występując o zwrot podatku nie trzeba będzie składać umotywowanego wniosku w tym zakresie
- skrócono ze 150 dni do 90 dni okres kiedy nieuregulowanie należności wynikającej z faktury (od terminu określonego na fakturze) skutkuje koniecznością dokonania korekty odliczonej kwoty podatku. W przypadku częściowego uregulowania należności w terminie 90 dni od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze, korekta dotyczy podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną część należności.
WSPÓŁCZYNNIK URLOPOWY W 2019 ROKU
Wraz z początkiem 2019 roku zmianie ulegnie wysokość współczynnika urlopowego służącego do wyliczenia ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.
W myśl przepisów Kodeksu pracy w celu ustalenia wysokości ekwiwalentu pieniężnego jaki przysługuje pracownikowi za 1 dzień urlopu wypoczynkowego należy posłużyć się tzw. współczynnikiem urlopowym. Współczynnik ten ustala się odrębnie w każdym roku kalendarzowym i stosuje wyłącznie do obliczania ekwiwalentu, do którego pracownik nabył prawo w tym roku.
W przypadku pracowników pełnoetatowych współczynnik urlopowy w 2019 wyniesie 20,92. Wynika to z następującego obliczenia:
[365 dni – (52 niedziele + 10 dni świątecznych + 52 soboty)] : 12 = 365 – 114 : 12 = 20,92
W przypadku osób zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy oblicza się w taki sam sposób, przy czym obniża się go proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. I tak współczynnik urlopowy w 2019 roku dla pracownika zatrudnionego na:
- 1/4 etatu wyniesie 5,23 (1/4 x 20,92),
- 1/3 wyniesie 6,97 (1/3 x 20,92),
- 1/2 wyniesie 10,46 (1/2 x 20,92),
- 3/4 wyniesie 15,69 (3/4 x 20,92).
WYNAGRODZENIE UCZNIÓW
Wynagrodzenie młodocianych od 1.12.2018 do 28.02.2019 r.
Młodocianemu w okresie nauki zawodu przysługuje wynagrodzenie obliczane w stosunku procentowym do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale, obowiązującego od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu przez Prezesa GUS. Przeciętne wynagrodzenie w III kwartale 2018 r. wyniosło – 4.580,20 zł (Mon. Pol. Z 2018r. Poz.1100).
- w I roku nauki – nie mniej niż 5% ww. wynagrodzenia – 183,21 zł
- w II roku nauki – nie mniej niż 4% ww. wynagrodzenia – 229,01 zł
- w III roku nauki – nie mniej niż 6% ww. wynagrodzenia – 274,81 zł
Podstawa prawna: § 19 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (Dz.U. Z 2018 r. poz. 2010).
SPRZEDAŻ SAMOCHODU MNIEJ KORZYSTNA PODATKOWO
Od stycznia 2019 roku zmienią się nie tylko zasady rozliczeń wydatków związanych z samochodami wykorzystywanymi w działalności gospodarczej. Stracą również ci podatnicy, którzy będą chcieli sprzedać samochód.
Kluczowa wartość samochodu
W znowelizowanych przepisach ustawy o PIT oraz CIT znalazł się zapis, który z pewnością wzbudzi niepokój wśród podatników. Będzie miał szczególne znaczenie dla tych, którzy po 31 grudnia 2018 r. zaliczą do środków trwałych samochód o wartości początkowej przekraczającej 150 tys. zł.
Dotychczas mają oni prawo do ujmowania w kosztach uzyskania przychodu całej niezamortyzowanej części tego pojazdu.
Zgodnie z dodanym do art. 24 ustawy o PIT ustępem 2, dochodem albo stratą w ramach działalności z odpłatnego zbycia nabytego uprzednio samochodu osobowego będącego środkiem trwałym jest różnica między przychodem z odpłatnego zbycia tego samochodu a jego wartością początkową wykazaną w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w części nieprzekraczającej odpowiednio kwot, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 4, po pomniejszeniu tej wartości o sumę odpisów amortyzacyjnych z tytułu zużycia tego samochodu zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.
Czytając ten przepis wprost, wyraźnie widać, że przychodem z odpłatnego zbycia będzie kwota wskazana w fakturze (umowie) – co jest rzeczą oczywistą.
Mniej oczywiste jest to, dlaczego do kosztów uzyskania tego przychodu zaliczyć będzie można tylko ,,wartość początkową wykazaną w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w części nieprzekraczającej 150 tys. zł, po pomniejszeniu tej wartości o sumę odpisów amortyzacyjnych z tytułu zużycia tego samochodu zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.
I nie chodzi tu o pomniejszenie tej wartości o uprzednio dokonane odpisy amortyzacyjne – bo to również jest oczywiste – tylko o to ograniczenie wartości początkowej. Zakładając hipotetyczną sytuację, gdy podatnik zalicza do środków trwałych samochód o wartości 200 tys. zł, a następnie za miesiąc go sprzedaje, również za cenę 200 tys. zł, wówczas jego przychodem będzie 200 tys. zł, zaś kosztem jedynie 150 tys. zł pomniejszone o jeden odpis amortyzacyjny. Tym samym dojdzie do powstania sztucznego przychodu, który wygeneruje podatek.
Nowy przepis będzie niekorzystny dla podatników. Niekiedy bowiem pomimo poniesienia ekonomicznej straty, czyli sprzedaży samochodu za cenę niższą niż kwota nabycia, podatnik będzie musiał wykazać dochód do opodatkowania. W wielu przypadkach zakup droższych samochodów będzie zupełnie nieopłacalny. Dobrą informacją jest jedynie to, że te nowe ograniczenia, związane z zaliczaniem do kosztów podatkowych, nie będą miały zastosowania do samochodów nabytych przed 1 stycznia 2019 r.
SKŁADKI ZUS PRZEDSIĘBIORCÓW W 2019 R.
Od 1 stycznia 2019 r. wzrośnie wysokość składek na ubezpieczenie społeczne dla przedsiębiorców. Wynika to ze wzrostu minimalnego wynagrodzenia za pracę – w przypadku nowych firm oraz wyższego prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, które stanowi podstawę wyliczenia składek dla przedsiębiorców działających na rynku od dłuższego czasu.
Minimalne wynagrodzenie za pracę, zgodnie z rozporządzeniem z 19 września 2018 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2019 r. (Dz. U. poz. 1794), wyniesie w przyszłym roku 2250 zł (w tym roku jest to 2100 zł), natomiast, jak wynika z projektu ustawy budżetowej na przyszły rok, przeciętne prognozowane wynagrodzenie w 2019 r. wyniesie 4765 zł (w 2018 r. – 4443 zł).
ZUS dla nowych firm
Zgodnie z art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w 2019 r. dla tych osób stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa niż 675 zł (30% kwoty minimalnego wynagrodzenia w 2019 r.). Zgodnie bowiem z rozporządzeniem w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2019 r. od dnia 1 stycznia 2019 r. minimalne wynagrodzenie za pracę ustalono w wysokości 2250 zł.
Za miesiące styczeń – grudzień 2019 r. składka na ubezpieczenia społeczne wyżej wymienionych nie może być niższa:
-
- na ubezpieczenie emerytalne od kwoty: 131,76 zł (tj. 19,52%),
- na ubezpieczenia rentowe od kwoty: 54,00 zł (tj. 8%),
- na ubezpieczenie chorobowe od kwoty: 16,54 zł (tj. 2,45%).
Duży ZUS
Zgodnie z art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w 2019 r. dla tych osób stanowi kwota zadeklarowana, nie niższa niż 2859,00 zł (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 ustawy na dany rok kalendarzowy). Zgodnie bowiem z projektem ustawy budżetowej na rok 2019, prognozowane przeciętne wynagrodzenie wynosi 4765 zł. Na razie jest to wyliczenie na podstawie projektu budżetu, więc może się jeszcze zmienić.
Za miesiące styczeń – grudzień 2019 r. składka na ubezpieczenia społeczne wyżej wymienionych nie może być niższa (wg projektu ustawy budżetowej)
-
- na ubezpieczenie emerytalne od kwoty: 558,08 zł (tj. 19,52%),
- na ubezpieczenia rentowe od kwoty: 228,72 zł (tj. 8%),
- na ubezpieczenie chorobowe od kwoty: 70,05 zł (tj. 2,45%).
Ponadto:
Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych o wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej w danym roku składkowym, Zakład powiadamia do dnia 20 kwietnia danego roku płatników składek, którzy przekazali informację ZUS IWA za trzy kolejne ostatnie lata kalendarzowe.
Pozostali płatnicy składek zobowiązani są do samodzielnego ustalenia stopy procentowej składki na dany rok składkowy,
Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe jest ustalana na okres roku składkowego i zgodnie z art. 2 pkt 8 ww. ustawy obowiązuje do składek należnych za okres od dnia 1 kwietnia danego roku do dnia 31 marca następnego roku.
Szczegółowe zasady ustalania wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, w tym zasady ustalania liczby ubezpieczonych zawiera poradnik „Ustalanie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe”, który jest dostępny na stronie internetowej ZUS oraz w formie papierowej w Oddziałach ZUS. Ponadto Oddziały ZUS udzielają pomocy przy ustalaniu wysokości składki.
Pracodawcy, do których stosuje się przepisy ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, powinni dodatkowo opłacać składkę na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w wysokości 0,10% podstawy wymiaru. Podstawą do naliczania składki w tej wysokości jest art. 29 ust. 3 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych, zgodnie z którym do czasu określenia wysokości składki przez ustawę budżetową stosuje się składkę w wysokości ustalonej na rok poprzedni. Natomiast po ustaleniu wysokości składki przez ustawę budżetową, płatnicy składki dokonują korekty wysokości wpłat od początku roku budżetowego w pierwszym miesiącu następującym po miesiącu, w którym została ogłoszona ustawa budżetowa.
Płatnicy zobowiązani do opłacania składek na Fundusz Pracy na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy opłacają składkę w wysokości 2,45% podstawy wymiaru. Podstawą do naliczania składki w tej wysokości jest art. 145 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, zgodnie z którym w przypadku, gdy ustawa budżetowa lub ustawa o prowizorium budżetowym nie zostanie ogłoszona przed dniem 1 stycznia, to do czasu jej ogłoszenia obowiązują składki na fundusze celowe w wysokości ustalonej dla roku poprzedzającego rok budżetowy.
Składka na ubezpieczenie zdrowotne
Nie wiadomo jeszcze, ile wyniesie składka zdrowotna w 2019 r. Jej wysokość wyznacza się na podstawie przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale 2018 r., które będzie ogłoszone dopiero w drugiej połowie stycznia przyszłego roku. Biorąc jednak pod uwagę zmiany wysokości składki zdrowotnej w poprzednich latach możemy założyć, iż w 2019 r. składka zdrowotna wzrośnie do ok. 330 zł.
Przypomnijmy, że w tym roku podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców (tj. osób wymienionych w pkt. I i II) stanowi kwota zadeklarowana, nie niższa niż 3554,93 zł (75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale 2017 r., włącznie z wypłatami z zysku, tj. kwoty 4739,91 zł). Składka na ubezpieczenie zdrowotne w 2018 r., począwszy od składek należnych od dnia 1 stycznia 2018 r., nie może być więc niższa niż 319,94 zł (tj. 9,00% podstawy wymiaru).
STAWKI KARTY PODATKOWEJ NA 2019 r.
Stawki podatku dochodowego na 2019 r. dla osób rozliczających się w formie karty podatkowej zostały opublikowane w obwieszczeniu Ministra Finansów w sprawie stawek karty (Mon. Pol. Z 2018 r. poz. 1172).
W 2019 r. przy usługach świadczonych w zakresie: robót budowlanych. Robót budowlanych instalacyjnych, sztukatorstwa, odgrzybiania budynków, zduństwa, cyklinowania oraz studniarstwa dopuszczalne jest – poza świadczeniami dla ludności – wykonywanie świadczeń dla innych odbiorców w rozmiarze nieprzekraczającym kwoty 66.231 zł przychodu rocznie.
ZMIANY W USTAWIE O KRAJOWEJ ADMINISTRACJI SKARBOWEJ
W Dz. U. Z 18.12.2018 poz. 2354 opublikowano ustawę z dnia 9.11.2018 r. o zmianie ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz niektórych innych ustaw. Duża część regulacji dotyczy jej funkcjonowania i organizacji. Zmianie ulegną jednak także zasady wszczynania kontroli i dostępu organów podatkowych do informacji o rachunkach bankowych.
Ustawa ma na celu udoskonalenia przepisów dotyczących procedur, zakresu zadań KAS oraz doprecyzowanie regulacji odnoszących się do zatrudnienia w KAS i pełnienia służby w Służbie Celno-Skarbowej. Zmiany mają wpłynąć pozytywnie na realizację zadań ustawowych KAS.
Dostęp do informacji o właścicielach rachunków
Nowelizacja ma jednak także na celu umożliwienie organowi KAS zidentyfikowanie posiadacza (pełnomocnika) rachunku bankowego, wykorzystywanego do prowadzenia niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej, uzyskiwania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych, uzyskiwania przychodów niezadeklarowanych albo przychodów nieujawnionych w złożonych deklaracjach. Z uzasadnienia do projektu ustawy wynika, że ma to pozwolić w dalszej części na uruchomienie kontroli celno-skarbowej albo postępowania przygotowawczego. Zmiana ma zatem na celu wyposażenia organów KAS w odpowiednie narzędzia w celu uszczelnienia systemu i ograniczenia szarej strefy. Wnioskowanie przez organy KAS o dane ma być oparte o uprawdopodobnione informacje. Ma to ograniczyć pozyskiwanie danych, których pozyskiwanie przez organ byłoby nieuzasadnione.
Zmiany we wszczynaniu kontroli
Nowe brzmienie art. 62 ust. 2a–2b i ust. 3a–3c ma doprecyzować także zasady wszczęcia kontroli celno-skarbowej bez odsyłania w tym zakresie do przepisów o kontroli podatkowej w ordynacji podatkowej. W przypadku osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, upoważnienie będzie doręczane członkowi zarządu, wspólnikowi albo innej osobie upoważnionej do reprezentowania kontrolowanego lub prowadzenia jego spraw, albo osobie upoważnionej do odbioru korespondencji. W przypadku zakładu podmiotu zagranicznego wprowadzono możliwość doręczenia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej osobie faktycznie kierującej, nadzorującej lub reprezentującej kontrolowanego. W przypadku nieobecności kontrolowanego, reprezentanta kontrolowanego lub pełnomocnika, kontrola celno-skarbowa będzie mogła być wszczęta po okazaniu legitymacji służbowej pracownikowi kontrolowanego podmiotu.
RYCZAŁT – MNIEJ OBOWIĄZKÓW
Zgodnie z ustawą z 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym.
Od 1 stycznia przyszłego roku w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym m.in. zniesiony zostanie obowiązek prowadzenia karty przychodów, ewidencji wyposażenia, a także ewidencji zatrudnienia. Ponadto, powiadomienie o wyborze formy opodatkowania będzie można złożyć do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnie się pierwszy w roku podatkowym przychód albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu roku podatkowego.
Rezygnacja z prowadzenia kart przychodów – na podstawie kart przychodów podatnicy dokonujący pracownikom wypłat należności ustalają zaliczki na podatek dochodowy od tych wypłat. Nowela uchyla ten obowiązek.
Termin wyboru formy opodatkowania – obecnie obowiązuje zasada, że podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, wybierając formę opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, dokonuje tego wyboru na rok podatkowy do 20. stycznia tego roku. Decyzji tej nie może zmienić w roku podatkowym. Zmiany formy opodatkowania nie może dokonać nawet w przypadku, gdy nie upłynął ostateczny termin do wyboru formy opodatkowania.
Od przyszłego roku, podatnik będzie mógł dokonać ostatecznego wyboru formy opodatkowania do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik osiągnął pierwszy w roku podatkowym przychód albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu roku podatkowego.
Oświadczenie o wyborze opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych złożone „na starych” zasadach zachowują moc w latach podatkowych rozpoczynających się po 31 grudnia 2018 r., chyba że podatnik złoży oświadczenie o rezygnacji z tej formy opodatkowania.
Dla zachowania systematyki ustawy dokonano analogicznych zmian w przypadku osiągania przychodów z najmu.
Od 1 stycznia 2019 r., pisemne oświadczenie małżonków między którymi istnieje wspólność majątkowa o opodatkowaniu całości dochodu osiągniętego z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innej umowy o podobnym charakterze przez jednego z nich i zawiadomienie o wyborze zasady opodatkowania całości tego dochodu przez jednego z małżonków, może być podpisane przez jednego z małżonków. Podpisanie oświadczenia lub zawiadomienia przez jednego z małżonków będzie traktowało się na równi ze złożeniem przez niego oświadczenia o upoważnieniu go przez jego współmałżonka do złożenia oświadczenia lub zawiadomienia w imieniu obojga małżonków. Oświadczenie to będzie składało się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.
Nowe zwolnienie – od początku przyszłego roku w ustawie o PIT wprowadzone zostanie nowe zwolnienie podatkowe, tj. wolne od podatku będą odszkodowania uzyskiwanych przez podatnika od ubezpieczyciela z tytułu zniszczenia lub uszkodzenia posiadanego przez podatnika środka trwałego (z wyjątkiem samochodu osobowego). Warunkiem zastosowania tego zwolnienia będzie wydatkowanie przez podatnika – w okresie nie późniejszym niż do upływu kolejnego roku podatkowego – równowartości otrzymanego odszkodowania na remont uszkodzonego środka trwałego bądź na zakup lub wytworzenie analogicznego środka trwałego, mogącego zastąpić środek trwały uprzednio zniszczony lub uszkodzony. W związku z tym ustawodawca postanowił uzupełnić o powyższy przepis (art. 21 ust. 1 pkt 29b ustawy o PIT) katalog zwolnień stosowanych odpowiednio przez podatników opłacających ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Zwolnienie będzie miało zastosowanie do odszkodowań za szkody powstałe pod dniu 31 grudnia 2018 r.
Likwidacja ewidencji wyposażenia – podatnicy opodatkowani zryczałtowanym podatkiem od przychodów ewidencjonowanych mają obowiązek prowadzić m.in. ewidencję wyposażenia. Obowiązek ten nie dotyczy podatników osiągających przychody, o których mowa w art. 6 ust. 1a i 1d (przychody z najmu, dzierżawy itd. i przychody ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych). W przypadku, gdy podatnicy ci równocześnie osiągają przychody z działalności, ewidencją wyposażenia obejmuje się wyłącznie wyposażenie związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Ewidencją wyposażenia obejmuje się rzeczowe składniki majątku związane z wykonywaną pozarolniczą działalnością gospodarczą, niezaliczone do środków trwałych, których wartość początkowa przekracza 1500 zł. Nowela uchyla obowiązek prowadzenia ewidencji wyposażenia.
Spisu z natury – spis z natury obowiązani są obecnie sporządzać zarówno podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów, jak i podatnicy opodatkowani zryczałtowanym podatkiem od przychodów ewidencjonowanych. Sporządzany jest on na dzień zaprowadzenia ewidencji przychodów oraz na koniec każdego roku podatkowego, a także w razie zmiany wspólnika lub zmiany umowy spółki, a także na dzień likwidacji. Ustawa zmieniająca uchyla obowiązek sporządzania spisu z natury. Pozostanie jedynie obowiązek sporządzenia wykazu składników majątku wykorzystywanych w prowadzonej działalności w razie likwidacji działalności bądź w razie wystąpienia wspólnika ze spółki.
Zmiany w zasadach wpłacania ryczałtu – regulacje noweli wprowadzają zmiany w dwóch obszarach: ryczałt kwartalny, zawieszenie działalności gospodarczej.
1) ryczałt kwartalny
Obecnie podatnicy, którzy wybrali kwartalne wpłaty ryczałtu, mają obowiązek w terminie do dnia 20. stycznia roku podatkowego zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o wyborze tej metody. Zawiadomienie to dotyczy lat następnych, chyba że podatnik w terminie do 20. stycznia roku podatkowego zawiadomi naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z kwartalnych wpłat ryczałtu. Od 1 stycznia 2019 r., w przypadku opłacania kwartalnie ryczałtu podatnicy będą informowali o wyborze opłacania ryczałtu w takiej formie w zeznaniu składanym za rok podatkowy, w którym stosowali ten sposób opłacania ryczałtu.
Zawiadomienie o wyborze opłacania ryczałtu co kwartał, złożone przez podatników przed dniem 1 stycznia 2019 r. na podstawie art. 21 ust. 1c ustawy w brzmieniu obowiązującym do końca 2018 r., nie będzie obowiązywało w latach podatkowych rozpoczynających się po 31 grudnia 2018 r.
2) zawieszenie działalności gospodarczej
W odniesieniu natomiast do zawieszenia działalności gospodarczej, obecne przepisy stanowią, iż podatnicy, którzy zawiesili wykonywanie działalności gospodarczej, są zwolnieni z obowiązku opłacania ryczałtu. Z tym że wspólnicy spółek jawnych muszą zawiadomić w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o okresie zawieszenia działalności przez spółkę, nie później niż przed upływem 7 dni od dnia złożenia wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej.
Od przyszłego roku, wspólnicy spółek jawnych, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej, będą informować w zeznaniu składanym za rok podatkowy, w którym działalność ta była zawieszona, o okresie zawieszenia tej działalności w danym roku podatkowym.
Kartowicze bez ewidencji zatrudnienia – ewidencję zatrudniania prowadzą podatnicy opodatkowani w formie karty podatkowej (z wyjątkiem podatników prowadzących parkingi), jeżeli przy prowadzeniu działalności zatrudniają pracowników. Nowela uchyla ten obowiązek. Fakt zatrudnienia jest ustalany na podstawie umowy zawieranej z pracownikiem. Umowa taka jest zatem zasadniczym i wystarczającym dokumentem potwierdzającym okoliczność zatrudnienia.
PODATEK OD WYNAJMOWANYCH NIERUCHOMOŚCI KOMERCYJNYCH
Od 1 stycznia 2019 r. tzw. podatek od nieruchomości komercyjnych (art. 24b Ustawy CIT i art. 30g Ustawy PIT) przybierze zupełnie nową formę. W tym przypadku nie chodzi o „uproszczenie” ani „doprecyzowanie” przepisów, a podwyżkę podatku i objęcie nim znacznie szerszej grupy podmiotów. Od 1 stycznia 2019 r. właściciele budynków wartych łącznie ponad 10 mln PLN i czerpiący dochody z najmu lub podobne zapłacą podatek – niezależnie od rodzaju budynku.
Obecnie podatek od nieruchomości komercyjnych obciąża właścicieli budynków zaklasyfikowanych (w rozumieniu Klasyfikacji Środków Trwałych) jako centrum handlowe, dom towarowy, samodzielny sklep i butik, inny (pozostały) budynek handlowo-usługowy lub budynek biurowy. Oznacza to, że o objęciu podatkiem decyduje charakter nieruchomości, a nie jej faktyczne wykorzystanie.
Stało się to przedmiotem postępowania przed Komisją Europejską i zarzutów, że przepisy o minimalnej daninie stanowią niedozwoloną pomoc publiczną, oraz rekomendacji ze strony Komisji. Nowelizacja ma stanowić odpowiedź na te zastrzeżenia.
Od 1 stycznia 2019 r. kształt podatku od nieruchomości komercyjnych ulegnie więc zmianie. Daninie w wysokości 0,035% wartości początkowej budynku miesięcznie (0,42% rocznie) podlegać będzie każdy należący do podatnika (także jako współwłasność) budynek położony w Polsce, który „został oddany w całości albo w części do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze”.
Podmiotów zobowiązanych do zapłaty podatku od nieruchomości komercyjnej będzie więc znacznie więcej. Podatkiem zostaną objęci prawie wszyscy właściciele budynków o wartości przekraczającej łącznie 10 mln PLN czerpiący z nich dochody z najmu lub podobnych umów.
Oznacza to, że np. podatnicy mający hale magazynowe i wynajmujące je w części czy właściciele tzw. aparthoteli (świadczący usługi wynajmu, a nie hotelowe czy zakwaterowania), zapłacą specjalną daninę. Również budynki biurowe, nawet te wykorzystywane głównie na własne potrzeby będą stanowiły przedmiot opodatkowania. Nie będą jej podlegać tylko budynki, w których udział powierzchni wynajmowanej nie przekroczy 5% lub służące określonym celom publicznym.
Zmienia się sposób określenia tzw.„kwoty wolnej” od podatku od nieruchomości komercyjnych. Dotychczas było to 10 mln PLN wartości początkowej jednego budynku. Właściciel np. kilku lokali handlowych o wartości 2-3 mln zł każdy, nie musiał obawiać się daniny. Od 1 stycznia 2019 r. kwota 10 mln PLN odnosić się ma już do sumy wartości początkowej budynków danego podatnika. Podatnik w opisywanym przykładzie może więc być zobowiązany do 0,42% rocznie od nadwyżki powyżej 10 mln PLN.
Nie przewidziano wyłączenia dla np. podmiotów powiązanych; wynajmowanie nieruchomości lub jej części innej spółce z grupy również spowoduje obciążenie podatkiem od wartości budynku.
Z myślą o podmiotach powiązanych przygotowane zostały inne regulacje –mające utrudnić unikanie opodatkowania. Przede wszystkim „kwota wolna” w przypadku podmiotów podsiadających udziały kapitałowe w podmiotach powiązanych ma być „dzielona” na podmioty z grupy kapitałowej w proporcji, w jakiej wartość początkowa budynku danego podatnika pozostaje w ogólnej kwocie wartości budynków wszystkich podmiotów powiązanych.
Uniknięciu zapłacenia podniesionych lub nałożonych nowelizacją obciążeń ma służyć specjalna klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania. Stanowi ona, że podatnik zostanie obciążony podatkiem, gdy „bez uzasadnionych przyczyn ekonomicznych przeniesie w całości albo w części własność albo współwłasność budynku albo odda do używania budynek na podstawie umowy leasingu”. Wówczas to on, a nie nabywca (który z uwagi na np. „nieskonsumowaną” przez inne budynki „kwotę wolną”, mógłby zapłacić mniej lub nie podlegać podatkowi wcale), rozliczy daninę tak, jakby transakcja nie miała miejsca. Klauzula ta dotyczyć będzie wszystkich podatników (nie tylko dokonujących transakcji z podmiotami powiązanymi).
Przepisy zostały wprowadzone w ciągu roku i nie wszyscy podatnicy zdają sobie jeszcze sprawę ze skali tych zmian. Warto więc jeszcze przed nowym rokiem dokonać analizy, czy przypadkiem obowiązek zapłaty podatku od nieruchomości komercyjnych się nie pojawi.
Opracowała:
Maria Mołodzińska
